Dat water steeds schaarser wordt, is ondertussen geen nieuws meer. De regering zette in 2004 al in op het hergebruik en de infiltratie van regenwater via de toenmalige hemelwaterverordening. Deze is van toepassing bij aanvraag van de omgevingsvergunning stedenbouwkundige handelingen. De Vlaamse Regering keurde op 15 juli 2022 principieel het nieuw ontwerp van de hemelwaterverordening goed dat momenteel ter advies voorligt aan verschillende instanties. Dit voorstel heeft als doel elke druppel die op verhardingen valt, maximaal ter plaatse te houden en afstroom te voorkomen.

Impact op toekomstige bouwprojecten

Het nieuw ontwerp stelt een aantal behoorlijke verstrengingen voor die een grote impact kunnen hebben op toekomstige bouwprojecten. Op vandaag wordt de huidige hemelwaterverordening nog afgetoetst voor vergunningsaanvragen. Medio 2023 zal de nieuwe verordening van toepassing zijn.

1.    Verdubbeling infiltratievoorziening
Eén van de meest ingrijpende wijzigingen is terug te vinden bij de infiltratievoorziening. Als eerste is er sprake van een verdubbeling in oppervlakte van de infiltratievoorziening, van 4m² naar minimum 8m² per 100m² afwaterende dakoppervlakte. Voor een nieuw gebouw van bijvoorbeeld 5000m² betekent dit dat er 400m² infiltratieoppervlakte nodig is. 

Daarnaast wordt ook het infiltratievolume verhoogd van 25 naar minimum 33 liter. Als derde, mag de voorziening niet meer afgedekt worden tenzij dit onvermijdbaar is. Ondergrondse constructies zoals putten, kratten en infiltratiebuizen zullen niet meer mogelijk zijn bij nieuwe bouwprojecten. Er zal volop ingezet worden op o.a. wadi’s, niet overdekte goten en grachten.  

Tot slot, gaat het voorontwerp uit van een verdubbeling van het herstelprincipe. Een moeilijke term, maar met belangrijke impact. Het principe betekent dat u de oppervlakte van een bestaand gebouw of verharding tweemaal in rekening moet brengen voor de berekening van de infiltratievoorziening, wat uiteraard grote gevolgen heeft.

Stel, er is een bestaand gebouw of verharding en u wenst daartegen een nieuw gebouw of een verharding te plaatsen. Wanneer het bestaand gebouw niet voorzien of aangesloten is op een hemelwaterput, infiltratie- of buffervoorziening, dient u voor de berekening van de infiltratievoorziening van het nieuw gebouw ook de oppervlakte van het oud gebouw mee in rekening te brengen. Momenteel dient de bestaande oppervlakte slechts éénmaal opgenomen te worden. In het nieuw ontwerp gaat men uit van een verdubbeling. 

Er zal in de toekomst dus aanzienlijk meer ruimte nodig zijn om aan de nieuwe vereisten te kunnen voldoen. Bedrijven worden wellicht meer genoodzaakt om de installatie dieper te plaatsen om zowel aan de oppervlakte als aan het volume te kunnen voldoen. Belangrijk hierbij is dat er mogelijks metingen van de grondwaterstand vereist zijn om de diepte te bepalen. Dit vormt een belangrijk aandachtspunt bij toekomstige projecten aangezien de grondwaterstandmetingen bij het vergunningsdossier moeten worden gevoegd.

2.    Hergebruik van regenwater
De vuistregel om de volumes van hemelwaterputten te berekenen verdubbelt. Bij gebouwen vanaf 200m² dakoppervlakte verandert de vuistregel van 50m² naar minimum 100m² per m² horizontale dakoppervlakte. Het maximum van 10m³ uit de vorige verordening valt weg. Er kan een afwijking aangevraagd worden als de gebruiksmogelijkheden niet in verhouding zijn met het vastgelegde volume. 

3.    Verplichte scheiding regen- en afvalwater
Momenteel geldt enkel bij nieuwbouw of grondige verbouwing een verplichte scheiding van regen- en afvalwater. In het nieuw ontwerp wil men ook meer bij bestaande gebouwen verplichten om de splitsing te maken. Dit zal vermoedelijk enkel verplicht worden indien geen bijkomende leidingen onder of door het bestaande gebouw moeten worden aangelegd.

4.    Verstrengde normen voor aanleg buffervoorziening
Waar het vandaag nog mogelijk is om af te wijken van de infiltratieplicht door buffering te voorzien, zal dit in de toekomst enkel toegelaten worden als infiltratie technisch niet haalbaar blijkt. Dit zal hoogstwaarschijnlijk moeten aangetoond worden o.b.v. infiltratieproeven en/of -metingen van de gemiddelde grondwaterstand. Verder wordt het lozingsdebiet gereduceerd naar 5 l/s/ha i.p.v. de huidige 20 l/s/ha en zal het minimaal buffervolume verdubbeld worden naar 43l/m². Het is momenteel nog niet duidelijk hoe er zal geoordeeld worden bij bedrijven met een zeer hoog hergebruik. In tegenstelling tot vroeger kan mogelijks een minimum infiltratie opgelegd worden. 

Verwachte timing hemelwaterverordening 2022

De verwachte timing voor het nieuw ontwerp van de hemelwaterverordening is medio 2023. Hoewel de exacte inhoud nog niet helemaal zeker is, staat wel vast dat er ons enkele grote wijzigingen te wachten staan. 

Indien er bouwplannen zijn of grote veranderingen aan bestaande gebouwen gepland staan, houdt u best al rekening met de voorgestelde wijzigingen. Proactieve acties en eventuele onderzoeken kunnen u zo heel wat tijd en kosten besparen. Of u dient nog vlug in uiteraard …